Zaburzenia psychiczne wieku dorastania

Zaburzenia psychiczne wieku dorastania

Autorka: Michalina Respondek

Psychiatria Wyd. Lekarskie PZWL

Warszawa 2009

Zaburzenia psychiczne okresu dorastania to specyficzne zaburzenia, związane z konfliktami, zadaniami charakterystycznymi dla tej fazy rozwoju i mogą w mniej lub bardziej zmienionej formie występować dalej w życiu dorosłym.

Najczęściej wśród adolescentów obserwowane są zaburzenia odżywiania i depresje młodzieńcze, rzadziej nerwice, zaburzenia zachowania i psychozy.

Jadłowstręt psychiczny

Jadłowstręt psychiczny to zespół chorobowy, którego podstawową cechą jest znaczny ubytek masy ciała. Zaczyna się zwykle między 13-15 rokiem życia, rzadziej miedzy 17-25. Za przyczynę tej choroby uznaje się wieloczynnikowy model, uwzględniający czynniki biologiczne, rodzinne i społeczne. Dodatkowo istotną rolę odgrywać mogą zaburzenia gospodarki hormonalnej oraz tak zwane elementy indywidualne, czyli problemy z samooceną, przynależnością do określonej grupy lub osiągnięcia szkolne.

Często chorzy mają poczucie niskiej autonomii i kontroli nad większością swojego życia. Zadania okresu dorastania przerastają ich siły i możliwości, zwłaszcza w przypadku kobiet. Obecnie w powstawaniu anoreksji udział biorą także czynniki kulturowe, gdzie lansowany jest bardzo szczupły model kobiecej sylwetki i szycie ubrania w rozmiarze „0”.

Kryteria diagnostyczne anoreksji obejmują:

• spadek masy ciała powyżej 15 % w stosunku do prawidłowej wagi dla wieku i wzrostu
• lęk przed przytyciem, nabierający czasami postać paniki
• zaburzony sposób postrzegania kształtu ciała lub jego części
• brak przynajmniej trzech kolejnych krwawień miesiączkowych

Leczenie jadłowstrętu psychicznego

Pacjenci często nie odczuwają choroby, a tym bardziej potrzeby leczenia, nawet jeśli wskutek wyniszczenia organizmu grozi im utrata życia. Zwykle w przypadku anoreksji zalecana jest psychoterapia rodzinna, indywidualna, grupowa lub psychoanalityczna. Jeśli waga jest bardzo niska i pojawiają się zaburzenia gospodarki elektrolitowej i hormonalnej zalecane jest leczenie szpitalne.

Zaburzenia psychiczne wieku dorastania

Zaburzenia psychiczne okresu dorastania to specyficzne zaburzenia, związane z konfliktami, zadaniami charakterystycznymi dla tej fazy rozwoju i mogą w mniej lub bardziej zmienionej formie występować dalej w życiu dorosłym.

Depresja młodzieńcza

Depresja młodzieńcza dotyka 10-15% osób w okresie dorastania. Do głównych przyczyn jej występowania zalicza się trudności etapu adolescencji i konfrontację możliwości z oczekiwaniami samego dorastającego oraz jego otoczenia. Objawy depresji młodzieńczej mają wiele wspólnych elementów z depresją wieku dorosłego, pomimo maskowania chrakterystycznych symptomów depresyjnych zachowaniami buntowniczymi, ucieczkami z domu, wagarami, zmęczeniem i znużeniem.

Postacie depresji młodzieńczej:

• postać „czysta” z wyraźnie obniżonym nastrojem i obecnym lękiem
• postać „rezygnacyjna”, gdzie obok podstawowych objawów depresji występują trudności w nauce, poczucie bezsensu życia i tendencje samobójcze
• depresja „ z niepokojem” w której dominuje dysforia, niepokój i zachowania autodestrukcyjne
• depresja „ hipochondryczna” z wyraźnym niepokojem o własne zdrowie i somatycznymi objawami niektórych chorób

Leczenie depresji młodzieńczej

Największą rolę w leczeniu depresji młodzieńczej odgrywa psychoterapia rodzinna lub indywidualna. Problemem diagnostycznym i terapeutycznym może być obecność epizodów schizofrenicznych, dość częstych w okresie dorastania i dlatego tak istotna jest współpraca z terapeutą i branie kreatywnego udziału w prowadzonych dla tej grupy pacjentów zajęciach.